...

Poka Yoke – zapobieganie powstawania pomyłek

Definicja i geneza Poka Yoke – zapobieganie powstawania pomyłek

Poka Yoke – zapobieganie powstawania pomyłek jest to typowe tłumaczenie z języka japońskiego zwrotu Poka Yoke. Za twórcę narzędzia Poka Yoke uważa się inżyniera pochodzenia japónskiego, Shigeo Shingo. Narzędzie Poka Yoke należy do czołowych narzędzi wykorzystywanych w metodyce Lean Manufacturing w różnych etapach cyklu życia produktu i procesu.

Pierwszym szeroko opisywanym rozwiązaniem Poka Yoke zaproponowanym przez jego twórcę było rozwiązanie problemu braku montażu sprężyn w włącznikach elektrycznych. Podczas operacji montażu na obszarze produkcji włączników elektrycznych Operatorzy popełniali i powtarzali jeden błąd, a mianowicie zapominali o montażu sprężyn odbijających przycisk elektryczny. Twórca narzędzia, Shigeo Shingo zaproponował urządzenie będące podajnikiem dozującym zarówno przycisk jak i sprężyny na linii montażowej dla każdego włącznika.

Przykładowe zastosowanie rozwiązania poka-yoke
Założenia Poka Yoke i jej atuty

W analizie operacyjnej procesu wytwórczego i miejsc powstawania wad produktów zauważono, że w miejscu pomiędzy zaistniałą pomyłką a wywodzącym się z niej defektem występuję dodatkowa kwestia związana z możliwości przedwczesnego wykrycia możliwości popełnienia błędu lub pomyłki. Jak twierdzi prekursor narzędzia Poka Yoke: „Sposobem ograniczenia wadliwości jest przede wszystkim stwarzanie warunków w których błąd lub pomyłka nie mogą zaistnieć lub będą widoczne natychmiastowo. Natomiast sam błąd nie jest winą człowieka lecz luką w procesie„.

Prekursor narzędzia Poka Yoke podczas tworzenia narzędzia postawił jeden cel, dążenie do zera defektów w procesie. W teorii i praktyce, w obszarze operacyjnym efekt taki jest możliwy do osiągnięcia tylko i wyłącznie w momencie implementacji 100% kontroli produktów. Według Shigeo Shingo dla wyżej wspomnianej kontroli jakości produktów należy dołożyć jeszcze dodatkowe warunki regulacyjne:

  1. Redukcja kosztów związanych z czasem prowadzenia kontroli jakości – wykonywanie kontroli jakości wyrobu wplecionej w proces produkcyjny – brak wyraźnego oddziaływania na czas procesu.
  2. Autonomiczność operacji kontroli wykonywanej tylko i wyłącznie przez Operatora wykonującego pracę.

Narzędzie Poka Yoke umożliwia przede wszystkim skuteczną ochronę przed powstawaniem błędów i pomyłek w procesie. Do innych równie istotnych zalet narzędzia zaliczyć można:

  1. Redukcja czasu szkolenia obsługi i pracowników;
  2. Dodatkowa kontrola i ochrona procesu;
  3. Szybka metoda rozwiązywania problemów;
  4. Redukcja liczby braków;
  5. Redukcja ilości operacji ściśle związanych z kontrolą jakości procesu i produktu;
  6. Ścisła współpraca z narzędziami Lean i Ciągłego Doskonalenia.
Warianty urządzeń typu Poka Yoke

Według założyciela narzędzia Poka Yoke, urządzenia związane z narzędziem dzieli się ze względu na dwa atrybuty:

  1. Funkcje wykonawcze;
  2. Stosowane metody;

Dla pierwszych, ze względu na funkcję:

  1. Funkcje regulacyjne w procesie;
  2. Funkcje ustawiające w procesie;

Dla drugich, ze względu na stosowane metody;

  1. Kontroli lub sterowania – Metoda kontroli lub sterowania polegająca na automatycznym zatrzymaniu maszyny lub całego procesu w momencie detekcji wady. Wadliwy element należy poddać procesowi re-worku lub skasować i ponownie uruchomić maszyn;
  2. Ostrzegania – typowa metoda ostrzegawcza na bazie sygnałów świetlnych lub dźwiękowych. Jest to metoda posiadająca jedną wadą, uzależnioną od Operatora, a mianowicie w momencie braku reakcji Operatora wady w procesie będą nadal powstawały;
  3. Kontaktu –  metoda pomocna w wykrywaniu określonych nieprawidłowości związanych ze zmianą kształtu produktu, wagi, koloru bądź temperatury. Detekcja jest realizowana poprzez czujnik lub inne mechaniczny elementy urządzeń Poka Yoke;
  4. Ustalonej Wartości – polegająca na wykrywaniu błędów poprzez sprawdzenie ilości ruchów;
  5. Kroku koniecznego – metoda polega na wykrywaniu nieprawidłowości w przypadku gdy dany ruch ma być wykonany w określonym czasie lub określonej kolejności względem kolejnych operacji;
Ciekawostka na temat Poka Yoke

Czy wiecie jaki jest najpopularniejszy przykład rozwiązania typu Poka Yoke na świecie? Podpowiemy, jest to rzecz, która stanowi integralną część każdego telefonu komórkowego/smartphone. Tak! To karta SIM, a poprzez jej charakterystyczne wycięcie nie ma problemu z możliwością prawidłowego osadzenie jej w gnieździe, odcięcie pozycjonuję kartę i działa w sposób zabezpieczający powstawaniu pomyłek.

Poka Yoke - zapobieganie powstawania pomyłek

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top
Seraphinite AcceleratorOptimized by Seraphinite Accelerator
Turns on site high speed to be attractive for people and search engines.