Analiza ryzyka – metoda FMEA

Metoda FMEA – formularz, (Failure Mode and Effect Analysis), czyli analiza rodzajów i skutków możliwie występujących błędów. Celem analizy FMEA jest systematyczna identyfikacja poszczególnych wad produktu lub/i procesu oraz ich minimalizacja lub całkowita eliminacja. Osiąga się to przez ustalenie związków przyczynowo skutkowych powstania potencjalnych wad produktu/procesu przy uwzględnieniu czynników ryzyka. Pozwala to na ciągłe doskonalenie produktu lub/i procesu poprzez systematyczne analizowanie i wprowadzanie poprawek, które eliminują źródła wad i poprawiają właściwości wyrobu.

Analiza FMEA ma bardzo szerokie zastosowanie, jest skuteczna przy analizie złożonych procesów i produktów, w produkcji masowej i jednostkowej. Analizie można poddać pojedynczy komponent oraz podzespół jak i cały wyrób, fragment procesu (np. jedną operację) oraz cały proces technologiczny.

W metodzie FMEA kluczowa jest analiza związków przyczynowo-skutkowych, ogrywających rolę w powstawaniu wad w produkcie lub procesie. Analiza ta uwzględnia czynnik krytyczności, czyli ryzyka.

FMEA umożliwia systematyczną kontrolę wraz z detekcją możliwych usterek, co pozwala na ich całkowite usunięcie lub zmniejszenie ryzyka ich wystąpienia. Dzięki metodzie FMEA organizacja może nieustannie udoskonalać produkt lub proces wytwórczy.

Istotą metody FMEA jest wykonywanie regularnych analiz oraz uaktualnień bieżących analiz mogących posłużyć do wdrażania poprawek oraz poprawy jakości.

• Analizę FMEA można wykonać dla konkretnego produktu, jego elementu lub podzespołu, a także dla całego procesu lub jego części.
• Metoda FMEA ma zastosowanie: w produkcji masowej, produkcji jednostkowej oraz usługach i operacjach biurowo-administracyjnych.

Jednym z kluczowych odłamów metody FMEA jest analiza ryzyka z punktu widzenia produktu. Zastosowanie metody FMEA w takim przypadku ma prowadzić do wytwarzania produktów bezpiecznych i pozbawionych wad.

Dzięki analizie organizacja poznaje zarówno słabe, jak i silne strony wytwarzanego produktu, przechodzącego przez proces wytwórczy. FMEA produktu ma zastosowanie w fazie projektowania, na etapie wprowadzenia do produkcji (także w skali produkcji masowej lub przemysłowej). Całościowa analiza produktu jest szczególnie czasochłonna, dlatego często zastępuje się ją analizą poszczególnych elementów oraz podzespołów. FMEA produktu ma wyjątkowe znaczenie podczas wdrażania nowych rozwiązań.

Można wyróżnić dwa kluczowe rodzaje analizy FMEA:

1. FMEA wyrobu/konstrukcji – ma na celu poznanie silnych i słabych stron produktu już w fazie projektowania, co daje możliwość tworzenia optymalnej konstrukcji w fazie prac konstrukcyjnych. Informacje dotyczące przyczyn pojawiania się wad, które mogą powstać podczas eksploatacji wyrobu zdobywa się korzystając z wiedzy i doświadczenia członków zespołu FMEA, a także dzięki danym uzyskanym podczas eksploatacji wyrobów konkurencji i własnych, które posiadają zbliżone parametry.

Przeprowadzenie FMEA wyrobu/konstrukcji zalecane jest w przypadku, gdy: na rynek wprowadza się nowy wyrób, wyrób w znacznej części jest zmodyfikowany, zastosowano nowe materiały lub technologie, pojawiają się nowe możliwości stosowania wyrobu, niedopuszczalne jest pojawienie się jakiejkolwiek wady wyrobu, wyrób jest eksploatowany w szczególnie trudnych warunkach, produkcja wyrobu wiąże się ze znacznymi inwestycjami.

2. FMEA procesu – ma na celu identyfikacje czynników utrudniających spełnienie wymagań konstrukcyjnych lub dezorganizować proces produkcyjny. Czynniki te wiążą się z metodami obróbki, parametrami obróbki, używanymi środkami pomiarowo-kontrolnymi oraz ze stosowanymi maszynami i urządzeniami. FMEA procesu ma zastosowanie w początkowej fazie projektowania procesów produkcji, przed uruchomieniem produkcji seryjnej oraz podczas produkcji seryjnej w celu udoskonalenia niestabilnych i niewydajnych procesów.

Budowa arkusza FMEA – główny arkusz

Kryteria dotyczące znaczenia wady:

Kryteria dotyczące prawdopodobieństwa wystąpienia:

Do artykułu dołączono przykładowe arkusze do pobrania i wykorzystania.

Na dołączony arkusz składają się następujące elementy:

• Metoda FMEA – formularz w języku polskim:

• FMEA – w języku angielskim;

• FMEA znaczenie poszczególnych kryteriów:

• FMEA występowanie poszczególnych kryteriów:

• FMEA wykrywanie poszczególnych kryteriów: